کاظم خان قوشچی
| کاظم خان قوشچی | |
|---|---|
 |
|
| زادروز | ۱۸۶۷ میلادی قوشچی |
| درگذشت | ۱۳۴۲ ه. ق شهرستان اورمیه - محال انزل - کاظم داشی |
| آرامگاه | قوشچی |
| محل زندگی | قوشچی |
| ملیت | ایرانی |
| نام‌های دیگر | کاظم بیگ |
| سال‌های فعالیت | ۶ سال |
| دوره | قاجار- پهلوی |
| مذهب | شیعه |
| آثار | کاظم داشی در گورچین قلعه و خانه اش در قوشچی |
کاظم خان قوشچی به سال ۱۸۶۷ میلادی در روستای قوشچی از محال انزل اورمیه در خانواده‌ای کشاورز متولد شد. او مردی وطن خواه و ساده زیست بوده که در قصبه قوشچی قهوه خانه کوچکی داشت و از این طریق امرار معاش می‌نمود.
کاظم خان در عرصه سیاست
در اوایل قرن بیستم بر اثر ضعف دولت قاجار و ورود ارتش روسیه به آذربایجان و اشغال این خطه، کاظم خان به مساعدت و یاری عده‌ای از جوانان روستاهای محال انزل (قوشچی، قره باغ، گورچین قالا و باری و..) گروه مبارزین را تشکیل داده و توانست در مقابل در مقابل اشغالگری روسیه از خود مقاومت نشان دهد وچند پارچه آبادی‌های پیرامون کاظم داشی را حفظ کند. اولین درگیری کاظم خان و یارانش با ارتش روسیه به سال ۱۹۰۹ میلادی بود که طی آن مبارزین تسلیم نشده و قصبه قوشچی به توپ بسته شد و کاظم خان و افرادش به قلعه قیرخلار که بعدها به اسم این سردار تغیر نام یافت پناه بردند و در طی سال‌ها مبارزه بارها ضربات جدی به ارتش اشغالگر وارد کردند. پس از عقب نشینی ارتش روسیه در سال ۱۹۱۷ میلادی به علت بروز انقلاب در این کشور و پسروی اردوی عثمانی نوبت به تاخت و تاز جیلوها به رهبری مارشیمون و اکراد به رهبری اسماعیل آغا سیمکو رسید اما با این اوضاع او دژ مستحکم خود را تا پایان ماجرا از دست نداد و به مدت شش سال در مقابل اشرار و اشغالگران از مقاومت کرد و توانست از جان و مال مردم ستمدیده محافظت کند. به طوری که مایحتاج و مواد غذایی آنان را تامین و با ساختن قایق‌های بیست و سی نفره آن‌ها را از غرب دریاچه اورمیه به ساحل شرقی آن (تبریز) انتقال دهد. گروه مبارزین به رهبری کاظم خان و فرماندهانی چون اژدرخان ، جانعلی خان، الله وردی خان قنبری، امیر ارشد خان قراجه داغی و حاج ناظم خان قره باغی و سیصد اسب سوار که تحت تعلیم محمد افندی به سر می‌بردند با وجود مقاومت‌های خود و اقدامات لازم ضربات جدی به دشمن وارد کردند.
ظهور رضا خان و عدم تسلیم کاظم خان
در سال ۱۹۲۰ میلادی با ورود ارتش قاجار به آذربایجان و حمایت از کاظم خان طولی نکشید که این حمایت به مناقشه میان کاظم خان و ارتشبد رضا خان ( پهلوی ) تبدیل شد. چرا که کاظم خان به تحت الحمایگی رضا خان از سوی انگلیس و براندازی دولت قاجار و تشکیل دولت پهلوی پی برده بود تا آنجایی که در پی این جریان کنسول انگلیسی مقیم تبریز رسماً به کاظم خان مکتوبی به عنوان این که تسلیم اسماعیل سیمیتقو شود و پایگاه خود را تخلیه کند. نوشت وی اعتنایی به این مکتوب نکرده و فرستاده کنسول را این گونه پاسخ داد: کوتاه سخن! کاظم خان کسی است که با یک پناهگاه دریایی با سیاست استعماری انگلستان به مقابله پرداخت و پیروز گردید. کاظم خان بعد از ایجاد آرامش و امنیت نیز پایگاه خود را ترک نکرد حتی عده‌ای از مردم به عنوان تشکر برای او مبلغی جمع کرده و از وی خواستند که با ایجاد امنیت در منطقه توسط رضاخان یا رضا شاه از قلعه پایین آمده و خلع سلاح شود ولی او در پاسخ گفت شما احمد شاه را بیاورید من تسلیم خواهم شد. با این اوصاف کاظم خان تا لحظه مرگ تسلیم سیاست‌های انگلیس نشد.
منابع
- بابایی، علی. نام‌آوران ارومیه. انتشارات تکدرخت و اختر، ۱۳۸۹. ۲۷۸ الی ۲۸۱.
- تکش، علاءالدین، محمود رامیان و محمد تمدن. بزرگان و سخنسرایان آذربایجان غربی. انتشارات تکدرخت و اختر، ۱۳۴۶. ۲۴۶.
- انزلی، حسن. اورمیه در گذر زمان. انتشارات دستان، 1384. 486 الی 520.
- معتمدالوزاره، رحمت اله خان. اورمیه در محاربه عالم سوز. شیرازه، 1389. 419 و 531.
آمار
وب سایت:
